Zygmunt Chmielewski urodził się w 1873 roku w Warszawie w rodzinie o wielkich tradycjach patriotycznych. Jego dziadkowie uczestniczyli
w powstaniu listopadowym, a ojciec w powstaniu styczniowym.
Dzieciństwo spędził w Nałęczowie. Po ukończeniu studiów na politechnice w Charlottenburgu w Niemczech – otrzymał dyplom inżyniera chemika.
W 1905 r. założył spółkę mleczarską, gdzie pracował jako mleczarz i księgowy – to były jego pierwsze kroki w działaniu spółdzielczym.
Piastował wiele funkcji państwowych i społecznych. Przyczynił się do powstania dwóch organizacji rolniczych: Związku Rewizyjnych Polskich Stowarzyszeń Rolniczych i Kasy Centralnych Rolniczych Stowarzyszeń Pożyczkowych. Został wykładowcą w Głównej Szkole Handlowej i Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, opracował też koncepcję utworzenia Szkoły Spółdzielczości w Nałęczowie, którą następnie kierował. W szkole dużą rolę przywiązywano do przekazywania uczniom zasad zawartych w dekalogu Zygmunta Chmielewskiego. Szkoła była otwarta na społeczność lokalną, czego wyrazem było zorganizowanie i prowadzenie przez jej pracowników i zdolniejszych uczniów Uniwersytetu Niedzielnego. Działalność ta miała na celu edukację i podnoszenie kultury pracy okolicznej ludności wiejskiej. W krótkim czasie szkoła stała się bardzo ważnym ośrodkiem oświatowym na obszarze Nałęczowa i okolic.
Zygmunt Chmielewski był w ruchu spółdzielczości nieprzeciętną indywidualnością, zapewne nie tylko w skali Polski. Zorganizował pierwsze spółdzielnie mleczarskie i pierwszą szkołę spółdzielczą, przyczynił się do opracowania ustawy o spółdzielniach (uchwalonej przez sejm w 1920 r.) oraz opracował podstawy teoretyczne całej spółdzielczości rolniczej w Polsce.
Zmarł 24 kwietnia 1939 roku w Warszawie.
Pochowany został na Powązkach w Warszawie.